Przez klaster do sukcesu

Przedsiębiorstwa społeczne to firmy z ogromnym potencjałem. Są niezwykle ważne, bowiem skupiają są na realizacji istotnych, społecznych celów. Borykają się jednak często z brakiem funduszy, narzędzi i możliwości, by móc rozwinąć skrzydła w biznesie.

Czy wsparciem dla nich mogłyby być klastry przedsiębiorstw komercyjnych?

W opracowaniu Polskiej Agencji Rozwoju Przedsiębiorczości pt. Standardy zarządzania klastrem czytamy, że „klaster to geograficzne skupisko niezależnych podmiotów reprezentujących określoną specjalizację gospodarczą, współpracujących i konkurujących ze sobą w ramach łańcucha wartości (…). Klaster stanowi źródło korzyści i tworzy nową wartość dla wszystkich typów podmiotów w nim uczestniczących, takich jak przedsiębiorstwa, uczelnie i inne jednostki naukowe, instytucje otoczenia biznesu, administracja publiczna oraz pozostałe organizacje wspierające”[1].

Jakie są to korzyści? De facto bardzo różne, jak różne są klastry i ich pomysły na współpracę
z przedsiębiorcami. Wśród często wymienianych jest koordynowanie i łączenie zakupów, redukcja konkurencji, wzmocnienie pozycji wobec dostawców, możliwość obniżenia kosztów produkcji, dyfuzja innowacji w ramach klastra czy łączenie środków finansowych na inwestycje. Może to być również lobbing na rzecz dotacji publicznych i rozwoju infrastruktury czy lepsza współpraca
z władzami lokalnymi, promowanie eksportu, możliwość wspólnej promocji oraz łatwiejsze wprowadzanie produktów i usług na rynek, lepsza współpraca z ekspertami, dostęp do infrastruktury badawczej i szkoleń, a przede wszystkim korzyści networkingowe, czyli sieciowanie ludzi
i przedsiębiorstw[2].

Pod tymi obszarami kryje się bardzo sprecyzowana oferta klastra dla członków, w tym umożliwienie uczestnictwa w ciekawych szkoleniach, konferencjach i seminariach, pomoc w przygotowywaniu wniosków, biznesplanów, tworzenie konsorcjów pod realizację projektów, wspólny marketing, platformy zakupowe i sprzedażowe, szybsza ścieżka dotarcia do członków klastra, dostęp do wiedzy na temat źródeł finansowania przedsięwzięć i wiele innych. To wszystko można przekształcić
w wymierne korzyści finansowe.

Czy przedsiębiorstwo społeczne ma szansę na rozwój dzięki uczestnictwu w klastrze? Zdecydowanie tak, o ile będzie to aktywna współpraca. Należy pamiętać, że dla klastra nie jest ważny status przedsiębiorstwa, ale wypełnianie zobowiązań oraz posiadanie wizji uczestnictwa, które w klastrze są relacją bilateralną. Klaster wychodzi z konkretną ofertą, ale i druga strona musi coś zaproponować. Każde przedsiębiorstwo członkowskie powinno mieć jasną wizję swojej obecności w łańcuchu wartości klastra.

Teraz kluczowe pytanie: do jakiego klastra aplikować? W Polsce jest bardzo dużo klastrów reprezentujących różne branże, od budownictwa poprzez przemysł metalowo-maszynowy, technologie morskie, operacje logistyczne, motoryzację, po lotnictwo, turystykę, zdrowie czy ekotechnologie. Nie należy jednak myśleć schematycznie. Czy przedsiębiorstwo społeczne produkujące soki owocowe ma szansę na rozwinięcie swojego potencjału wyłącznie
w klastrze spożywczym? Może się okazać, że w klastrze o innym profilu będzie radziło sobie znacznie lepiej. Na pewno warto dokładnie się zastanowić, który klaster może nam najbardziej pomóc i gdzie znajdziemy najwięcej potencjalnych klientów. Niezależnie jednak od dokonanego wyboru przystąpienie do klastra zawsze będzie doskonałą okazją do sprawdzenia nowych rozwiązań
w biznesie i poszerzenia swojego rynku zbytu.

Przedsiębiorstwa społeczne, które są zainteresowane ofertą klastrów, mogą skorzystać
z oferty bezpłatnego projektu „SUKCES — program wsparcia podmiotów ekonomii społecznej
w funkcjonowaniu w sieciach, partnerstwach i klastrach”. Organizatorami akcji są Caritas Archidiecezji Przemyskiej w partnerstwie z Podkarpacką Akademią Przedsiębiorczości, którzy to aktywnie pomagają przedsiębiorstwom społecznym w aplikowaniu i funkcjonowaniu w ramach klastrów komercyjnych.

Dodatkowe informacje można znaleźć na stronie: www.pap.rzeszow.pl/projekty/sukces/.

Klastry to wyjątkowa szansa rozwoju dla przedsiębiorstw społecznych. Szczególnie teraz, kiedy pandemia dotknęła tak wiele przedsiębiorstw, warto trzymać się razem. Być może właśnie taka strategia okaże się przepisem na sukces, tym cenniejszym, że osiągniętym w trudnych dla przedsiębiorców czasach.

---

[1] Standardy zarządzania klastrem, pod red. J. Podgórskiej, wyd. 2, Polska Agencja Rozwoju Przedsiębiorczości, Warszawa 2016.

[2] T. Skica, U. Dzyuma-Zaremba, J. Hady, Klastry w polityce regionalnej, [w:] „Barometr Regionalny” 2015, 13(2), s. 43–55.